38.3 C
Pune
Saturday, May 18, 2024

शब्दांच्या मागचे शब्द: भाग ४-अतिपरिचयादवज्ञा, अथपासून इतिपर्यंत

या सदरात शब्दांचा उगम, व्युत्पत्ति, शब्दार्थ तसेच व्याकरणाच्या दृष्टीने त्या शब्दांचा केलेला ऊहापोह  जाणून घेता येईल

Must read

नेहा लिमये
नेहा लिमये
मराठी भाषेच्या अभ्यासक. डिजिटल मीडियासाठी लघुकथा, लेख आणि ललितलेखन तसेच मराठीतून कायदेविषयक माहिती देणारे लेखन.#मराठीभाषा उपक्रमाला २०१९ मध्ये महाराष्ट्र राज्य संस्कृती मंडळाचा उत्कृष्ट डिजिटल कंटेंटसाठीचा सन्मान प्राप्त. व्यवसायाने कंपनी सेक्रेटरी. गेले १५ वर्षे कंपनी कायदा, सेबी रेग्युलेशन संदर्भात सेवा व सल्लागार म्हणून कार्यरत.

अतिपरिचयादवज्ञा

मूळ संस्कृत श्लोक असा-
अतिपरिचयादवज्ञा संततगमनादनादरो भवति |
मलये भिल्लपुरंध्री चंदनतरूकाष्ठमिन्धनम् कुरुते||

अर्थ: अतिपरिचय झाला म्हणजे अवज्ञा होते (दाट ओळखीच्या माणसाचा मानसन्मान कुणी ठेवत नाही), वारंवार जाणे येणे ठेवल्याने अनादर होतो.

उदाहरणार्थ: मलय पर्वतात राहणाऱ्या भिल्ल स्त्रिया चंदनाचे लाकूड सरपण म्हणून जाळतात.

 अथपासून इतिपर्यंत

प्राचीन ग्रंथ किंवा संस्कृत स्तोत्रे पाहिल्यास त्यांचा आरंभ ‘अथ’ पासून होतो आणि शेवट ‘इति’ पासून होतो.

जसे – अथ: श्री गणेशपुराणम् प्रारभ्यते
आणि – इति श्री मारुतीस्रोत्रम् संपूर्णम्

त्यावरून – ‘सुरुवातीपासून शेवटपर्यंत’ असा अर्थ रूढ झाला.

उदा. एकदा ती काही सांगायला लागली की अथपासून इतिपर्यंत सांगणारच; तिला नेमके बोलताच येत नाही.

More articles

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

- Advertisement -spot_img

वाचनीय असे काही

error: Content is protected !!
×