‘छावा’ हा चित्रपट छत्रपती संभाजी महाराजांच्या जीवनातील एक महत्त्वाचा अध्याय उलगडतो. हा चित्रपट केवळ ऐतिहासिक घटनांचे चित्रण नाही, तर तो एक प्रेरणादायी अनुभव आहे.  हा चित्रपट आपल्याला एका अशा कालखंडात घेऊन जातो, जेव्हा महाराष्ट्राच्या भूमीवर शौर्य, त्याग आणि देशभक्तीचा ज्वलंत इतिहास घडला.

छावा चित्रपटाचे कथानक आणि दिग्दर्शन

चित्रपटाची कथा छत्रपती संभाजी महाराजांच्या राज्यभिषेकानंतरच्या काळात घडणाऱ्या घटनांवर आधारित आहे.  शिवाजी महाराजांच्या निधनानंतर स्वराज्याची धुरा संभाजी महाराजांनी आपल्या खांद्यावर घेतली.  या काळात त्यांना अनेक अडचणींचा सामना करावा लागला.  मुघलांचे आक्रमण, अंतर्गत विरोध आणि इतर अनेक संकटांवर मात करत त्यांनी स्वराज्याचे रक्षण केले.  चित्रपटात संभाजी महाराजांच्या याच संघर्षाचे आणि त्यांच्या अद्वितीय शौर्याचे चित्रण आहे.  दिग्दर्शक लक्ष्मण उतेकर यांनी या चित्रपटाचे दिग्दर्शन अतिशय उत्कृष्टपणे केले आहे. त्यांनी संभाजी महाराजांच्या जीवनातील महत्त्वाच्या घटना, त्यांचे शौर्य, त्यांची रणनीती आणि त्यांचे भावनात्मक पैलू अत्यंत प्रभावीपणे सादर केले आहेत.  कथेचा वेग आणि कलाकारांकडून करून घेतलेला अभिनय यामुळे चित्रपट प्रेक्षकांना खिळवून ठेवतो.

कलाकारांचा अभिनय

विकी कौशलने छत्रपती संभाजी महाराजांची भूमिका अत्यंत प्रभावीपणे साकारली आहे.  त्याने आपल्या अभिनयाने या पात्राला जीवंत केले आहे.  संभाजी महाराजांचा पराक्रम, त्यांची दृढता आणि त्यांची भावनाशीलता विकीने उत्तम प्रकारे दर्शवली आहे.  रश्मिका मंदान्नाने महाराणी येसूबाईंची भूमिका उत्तम साकारली आहे.  तिने एक सशक्त आणि समजूतदार राणीची भूमिका प्रभावीपणे साकारली आहे.  अक्षय खन्नाने औरंगजेबाची भूमिका अतिशय प्रभावीपणे साकारली आहे.  त्याने एका क्रूर आणि महत्वाकांक्षी शासकाची भूमिका अत्यंत प्रभावीपणे साकारली आहे.  त्याच्या अभिनयाने या पात्राला एक वेगळी उंची दिली आहे.  या चित्रपटातील इतर कलाकारांनीही आपल्या भूमिका चोख बजावल्या आहेत.  विशेषतः विनीत कुमार सिंह यांनी कवी कलश यांची भूमिका अत्यंत प्रभावीपणे साकारली आहे.

मराठी कलाकारांच्या अभिनयालाही प्रेक्षकांनी तेवढंच उचलून धरलं आहे. पण यातील सुव्रत जोशी आणि सारंग साठ्ये यांची मात्र विशेष चर्चा होताना दिसतेय. कारण त्यांनी साकारलेल्या नकारात्म भूमिका. सुव्रत जोशी आणि सारंग साठ्ये यांनी कान्होजी आणि गणोजी शिर्के या भूमिका साकारल्या आहेत. आणि त्यांच्याच फितुरीमुळे संभाजी महाराजांनी कैद करणे औरंगजेबाच्या सैन्यांना शक्य होतं.

मात्र या सीनमुळे सुव्रत जोशी आणि सारंग साठ्ये या अभिनेत्यांवर सोशल मीडियावर अनेक कमेंट्स येत आहेत, यातील एक कमेंट म्हणजे ‘यांना पाहून तळपायाची आग मस्तकात गेली’ अशी होती. त्याचं कारण आहे चित्रपटातील तो सीन.

छत्रपती संभाजी महाराजांना औरंगजेबाच्या सैन्याकडून संगमेश्वर येथे कैद केल्याचा सीन या चित्रपटात आहे. सीनमध्ये आंबाघाटाच्या मार्गाने औरंगजेबाच्या सैन्याला रात्रीच्या अंधारात वाट दाखवली जाते आणि त्याचं 5 हजारांचं सैन्य महाराजांना कैद करण्यासाठी चालून येतं असतं. यावेळी आंबाघाटाचा कठीण मार्ग मुघलांना कसा सापडला ही शंका संताजीच्या मनात निर्माण होते आणि यातूनच फितुरी झाल्याचं उघड होतं.

महाराजांकडे केवळ 150 मावळे असतात. तर, दुसरीकडे औरंगजेब महाराजांना कैद करण्यासाठी तब्बल 5 हजारांचं सैन्य येत असतं. या लढाईत अंताजी, रायाजी असे सगळेजण आपले प्राण गमावतात. शेवटी कान्होजी आणि गणोजी शिर्के यांनी केलेल्या फितुरीमुळे शंभूराजेंना कैद करणं औरंगजेबाच्या सैन्याला शक्य होतं असा संपूर्ण प्रसंग दाखवण्यात आला आहे.

गणोजी शिर्के हे महाराणी येसूबाईंचे बंधू व छत्रपती संभाजी महाराजांचे मेहुणे होते. याच गणोजींची भूमिका चित्रपटात सारंग साठ्ये साकारत आहे. तर, कान्होजींच्या भूमिकेत सुव्रत जोशी आहे.

छावा चित्रपटाची वैशिष्ट्ये

‘छावा’ चित्रपटात अनेक वैशिष्ट्ये आहेत ज्यामुळे तो प्रेक्षणीय बनला आहे. चित्रपटातील ऐतिहासिक अचूकता हे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य आहे. छत्रपती संभाजी महाराजांच्या जीवनातील अनेक महत्त्वपूर्ण घटना, लढाया आणि राजकीय डावपेच चित्रपटात प्रभावीपणे दर्शवले आहेत. त्यामुळे प्रेक्षकांना इतिहास जवळून अनुभवण्याची संधी मिळते. दुसरे वैशिष्ट्य म्हणजे चित्रपटातील कलाकारांचा उत्कृष्ट अभिनय. विकी कौशल, रश्मिका मंदान्ना आणि अक्षय खन्ना यांच्या अभिनयाची विशेष प्रशंसा करावी लागेल. त्यांनी आपल्या भूमिका अत्यंत प्रभावीपणे साकारल्या आहेत. तिसरे वैशिष्ट्य म्हणजे चित्रपटाची भव्य दृश्ये. युद्धाची दृश्ये, किल्ल्यांचे चित्रण आणि त्यावेळचे सामाजिक जीवन अत्यंत प्रभावीपणे दर्शवले आहे. या दृश्यांमुळे चित्रपटाला एक वेगळी उंची मिळाली आहे. चौथे वैशिष्ट्य म्हणजे चित्रपटातील सुंदर संगीत. ए.आर. रहमान यांचे संगीत चित्रपटाच्या कथेला आणखी उंची देते. त्यामुळे चित्रपट पाहताना एक सुखद अनुभव मिळतो.

चित्रपटातील काही त्रुटी

• चित्रपटाचा काही भाग अधिक स्पष्ट आणि भावनात्मक असता तर अधिक प्रभावी ठरला असता. विशेषतः संभाजी महाराजांचे वैयक्तिक जीवन आणि त्यांचे भावनिक संघर्ष अधिक स्पष्टपणे दाखवायला हवे होते.
• काही ऐतिहासिक घटना चित्रपटात दाखवल्या नाहीत, ज्यामुळे कथा थोडी अपूर्ण वाटते. उदाहरणार्थ, काही महत्त्वाच्या लढाया आणि घटना चित्रपटात दाखवल्या नाहीत.

‘छावा’ हा चित्रपट छत्रपती संभाजी महाराजांच्या जीवनातील एक महत्त्वाचा अध्याय आपल्यासमोर उलगडतो.  हा चित्रपट ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचा आहे.  या चित्रपटातील कलाकारांचा अभिनय, दिग्दर्शन आणि संगीत खूपच उत्तम आहे. काही त्रुटी असूनही हा चित्रपट प्रेक्षकांना नक्कीच आवडेल.  हा चित्रपट केवळ मनोरंजन म्हणून नाही, तर एक प्रेरणादायी अनुभव म्हणूनही पाहण्यासारखा आहे.  या चित्रपटाच्या माध्यमातून छत्रपती संभाजी महाराजांच्या शौर्याची आणि त्यागाची गाथा नव्या पिढीला नक्कीच प्रेरणा देईल.