लॉकडाउन नंतर सर्वात जास्त जाहिराती होतील त्या इ-कॉमर्स क्षेत्रात. वेगवेगळ्या प्रकारच्या योजना राबविल्या जातील. डिस्काउंट्स आणि कॅशबॅक ऑफर्स दिल्या जातील. या ऑफर्सचा लाभ खूप कमी लोक घेतील याच कारण म्हणजे सामाजिक पातळीवर घडलेल परिवर्तन. आपला कडे एक वर्ग असा आहे जो ह्या योजनांचा लाभ घेणार म्हणजे घेणार. पण याची टक्केवारी कमी आहे. अश्या स्तितीत दबाव येतो तो सेल्स मध्ये काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांवर कारण लोकांना आपला कंपनीच्या प्रॉडक्टकडे खेचुन आणण्याचं काम ह्यांचं असत. असं असताना जर कमी प्रमाणात विक्री झाली तर ती मानवनिर्मित पद्धतीने वाढवायचा प्रयत्न हि लोक करतात. म्हणजेच हे घोटाळा करतात. हे घोटाळे कधी कधी कंपनी साठी असतात तर कधी कंपनी विरोधात.

ह्यात हे कर्मचारी स्वतः किंवा घोटाळेबाजांच्या साह्याने फिकटिशस कस्टमर म्हणजेच खोटे ग्राहक तयार करतात. मग हे खोटे ग्राहक कंपनीच्या स्कीम्सचा फायदा घेतात. ह्यात ग्राहकाचे खोटे कागदपत्रं कंपनीकडे सबमिट होतात आणि ते अप्रूव्ह करणारे घोटाळेबाजांना मिळालेले कर्मचारी असतात ज्यामुळे ह्या खोट्या ग्राहकांची कंपनीच्या रजिस्टरमध्ये नोंद होते आणि यांना योजनांचा लाभ मिळतो. पण हे ग्राहक खोटे असल्याने खरा लाभ होतो तो घोटाळे बाजाला आणि कर्मचाऱ्याला. हे खोटे ग्राहक घोटाळेबाजांच्या साह्याने तयार होतात म्हणून या योजनेचा अर्धा फायदा हा घोटाळेबाज घेतो आणि हे तयार करण्यासाठी कंपनीचेच कर्मचारी सहाय्य करतात म्हणून अर्धा फायदा ते घेतात. यात नुकसान मात्र कंपनीच होत. आता आपला मनात विचार येतो कि कंपनीला तर फायदाच झाला. त्यांचा रेकॉर्ड मध्ये सेल्स म्हणजेच विक्री दिसायला लागली आणि थोडेफार का होईना पैसे पण आले. पण तसे नाहीये. हि विक्री दिसली आणि पैसे आले तरी ते पूर्ण नाही आले. लक्षात घ्या या डिस्काउंट आणि कॅशबॅकच्या योजनांमध्ये कंपनी खूप कमी दराने विक्री करत असते आणि याच कारण असतं जास्तीत जास्त ग्राहकांना आपला कडे खेचून आणण्याच. हे ग्राहक एकदा का कंपनीकडे खेचुन आले कि ते काय पुन्हा इतर कुठल्याही कंपनी कडे जात नाही. त्यामुळे या कंपन्यांना शॉर्ट टर्म लॉस झाला तरी लॉंग टर्म मध्ये नफा होणार हे निश्चित. पण हे सगळं तेव्हाच होतं जेव्हा खरोखर ग्राहक ओढले जातात. जर ग्राहक खोटे असतील तर ते योजनांच्या फायद्या पुरता तयार झालेले असतात ज्यांचा भविष्यात काही फायदा होत नाही आणि कंपनीच मात्र सगळ्या बाजूंनी नुकसान होत. आता याच प्रकाराची एक पुढची आवृत्ती आहे ती पाहूया.

हा प्रकार वर दिलेल्या प्रकारा सारखाच आहे. यात पण खोटे ग्राहकांचे अकाउंट्स तयार केले जातात. एक घोटाळेबाज १०-१५ वेगवेगळे अकाउंट्स तयार करतो. ह्या अकाउंट्सच अप्रूव्हल घेतो आणि वाट बघतो ती घसघशीत सुट मिळणाऱ्या योजनांची. आता अश्या योजना लोकडाऊन नंतर जाहीर होणार हे नक्की. मग अश्या केसेस मध्ये या योजनांचा फायदा घेऊन वस्तू खरेदी केल्या जातात. एक घोटाळेबाज १०-१५ खात्यातून घसघशीत सवलत घेऊन माल खरेदी करतो. हा माल विविध जागांवर किंवा पत्त्यावर पाठवला जातो. तिथून हा माल खुला बाजार म्हणजेच ओपन मार्केट मध्ये जास्त किमतीत विकला जातो तोही डिसकाऊन्ट आहे असं सांगून. या खुल्या बाजारात येणारा ग्राहक हा मोठ्या संख्येने येत असतो. यातला बराचसा वर्ग ऑनलाईन वर विश्वास ठेवणारा नसतो म्हणून बरेचदा खात्री न करता या खुल्या बाजारातून तो वस्तू विकत घेऊन मोकळा होतो. या सगळ्याचा फायदा घोटाळेबाज आणि कंपनीचे यात शामिल असलेल्या कर्मचाऱयांना होतो. कंपनीच मात्र नुकसान होतं.

गिफ्ट कार्ड घोटाळा 

मूळ रकमेपेक्षा अधिक रकमेची बिलं सादर करणे